Jak wygląda związek z osobą uzależnioną

Pośród mnogości wyzwań i przeszkód mogących pojawić się w relacji tworzonej przez dwie niezależne osoby, uzależnienie jest poważnym i – niestety – jednym z najczęściej perturbujących związki problemów. Życie z partnerem borykającym się z uzależnieniem może być bardzo trudne, a wymagania postawione przez charakter relacji niemożliwe do spełnienia. Czy związek z osobą uzależnioną ma więc szansę przetrwać?

Jak uzależnienie wpływa na relację partnerską?

Wyobraźmy sobie hipotetyczną sytuację: dowiadujemy się, że nasz partner jest uzależniony od wykonywania danej czynności bądź zażywania określonych substancji. Mamy dwie opcje: odejść bądź pomóc. Zdecydowana większość osób w tej początkowej fazie decyduje się zostać i wspierać partnera w walce z uzależnieniem.

Wyjście z nałogu tylko dzięki użyciu silnej woli oraz wsparcia najbliższych prawie nigdy nie się sprawdza, jako że uzależnienie to poważna jednostka chorobowa, która wymaga jak najszybszej interwencji specjalistów. Jednak wszyscy widzieliśmy kiedyś pijanego sąsiada, ciocię czy nawet jednego z rodziców, którzy mimo wszystko nie spędzali długich godzin w gabinecie terapeutycznym, co rodzi następującą myśl: my też możemy razem przez to przejść.

Niestety, przy każdej kolejnej próbie odcięcia się od czynnika uzależniającego kończącej się niepowodzeniem, partner osoby uzależnionej stara się ukryć problem. W ten sposób chroni nie tylko osobę uzależnioną, ale również obraz swojej rodziny czy swojego związku w oczach innych. Oczywistym jest, że tuszowanie występków partnera jest łatwiejsze, kiedy w pobliżu nie ma świadków, następstwem tego jest więc izolacja osoby uzależnionej od otoczenia, a wraz z nią nadchodzi nieuchronne – izolujemy siebie.

Samodzielne kontrolowanie nałogu ukochanej osoby niesie za sobą wiele porażek, a partner tkwiący w roli pomagającego często bierze na siebie odpowiedzialność za te niepowodzenia. Po podjęciu wielu prób, w końcu przyzwyczaja się do sytuacji, przystosowuje się do destruktywnych zachowań i w taki sposób ulega współuzależnieniu.

Jakie myśli i czynności mogą towarzyszyć współuzależnionym partnerom?

• Ukrywanie tego, co dzieje się w domu – nawet przed bliskimi
• Ciągłe poczucie winy i wstydu
• Usprawiedliwianie osoby uzależnionej
• Zamartwianie się i branie na siebie wszystkich problemów osoby uzależnionej
• Kontrolowanie uzależnionego (przeszukiwanie kieszeni, przeglądanie telefonu, wąchanie ubrań, śledzenie, podsłuchiwanie rozmów)
• Wymuszanie obietnic “ostatniego razu” na uzależnionym partnerze
• Obecność przemocy fizycznej i/lub psychicznej w związku
• Pojawienie się zaburzeń snu oraz huśtawek emocjonalnych
• Niska samoocena

W związku, w którym jeden z partnerów przekłada potrzeby osoby uzależnionej nad swoje własne, nie ma miejsca na dzielenie się codziennymi troskami i sukcesami. Wspólne przeżywanie przyjemności i radości zostaje zaniedbane do tego stopnia, że destruktywne uzależnienie nie wyniszcza już tylko całościowej relacji, ale przede wszystkim bezpośrednio osobę współuzależnioną.

‍

Gdzie szukać pomocy będąc w relacji z osobą uzależnioną?

Pierwszym krokiem ku otrzymaniu pomocy jest zdanie sobie sprawy z tego, że w ogóle jej potrzebujemy. Otworzenie oczu i dopuszczenie do siebie refleksji, że tkwimy w toksycznej relacji, może dla wielu osób może okazać się niezwykle bolesnym i trudnym doświadczeniem. Jeżeli jednak mamy jakiekolwiek wątpliwości dotyczące jakości naszego związku, utożsamiamy się z sygnałami świadczącymi o tkwieniu we współuzależnieniu bądź wysyłane są do nas pełne zaniepokojenia uwagi z zewnątrz, spróbujmy poddać nasz światopogląd wątpliwości. Ważnym elementem może okazać się rozmowa: z rodziną, zaufaną przyjaciółką, przełożonym czy z dorosłymi dziećmi.

Na tym etapie może pojawić się żal, smutek oraz rozgoryczenie – należy pozwolić im wybrzmieć, nie kryć trudnych emocji i zdać sobie sprawę z tego, że uzależnienie jest problemem, nad którym ramię w ramię powinno pracować oboje partnerów. Skorzystanie z usług Telefonu Zaufania, zgłoszenie się do psychologa, Poradni Leczenia Uzależnień, terapeuty czy (w przypadku wystąpienia przemocy) Ośrodka Interwencji Kryzysowej pozwoli nam na zajęcie się swoimi własnymi wątpliwościami, na ochronę siebie i najbliższych oraz na rozpoczęcie pracy nad swoją lepszą przyszłością.

Czy trwanie w związku z osobą uzależnioną zawsze ma sens?

Osoba tkwiąca w związku z osobą uzależnioną prawie zawsze zdaje sobie sprawę z jej problemu – nie sprawia to jednak, że on znika. To świadczy o jednym: do walki o związek potrzebne są chęci oraz energia obojga partnerów.

Chociaż często partner znajdujący się w bezpośredniej relacji z uzależnionym wymaga pomocy i wsparcia specjalistów, nie należy zapominać o źródle problemu: samym uzależnieniu. Jeżeli osoba uzależniona nie zdecyduje się przedsięwziąć realnych i długofalowych kroków prowadzących do wyjścia z tej sytuacji, powinniśmy pozwolić sobie na rozważenie scenariusza odejścia i zakończenia związku. Warto walczyć o miłość, wspomnienia oraz wspólnie zdobyte doświadczenia, jednak kiedy czujemy, że sytuacja wyniszcza nas od środka, dla własnego dobra czasami lepiej odpuścić. Kluczem do sukcesu może okazać się zaakceptowanie myśli, że w zdrowej relacji powinniśmy zadbać również o siebie.

‍

‍