Każda osoba uzależniona ma w sobie potencjał, żeby wyjść z nałogu. Trzeba go tylko odpowiednio wydobyć.
Uzależnienie od jedzenia
Jedzenie jest niezbędne człowiekowi do przetrwania i jest ważnym aspektem dobrego samopoczucia. Poza tym jest także źródłem fizycznej i psychicznej przyjemności. Jedzenie zatem nie tylko zapewnia potrzebne pożywienie, ale te daje satysfakcję poprzez różne smaki, zapachy, tekstury itp. Jednak dla wielu osób uzależnienie od jedzenia może stać się tak poważne, jak narkotyki dla osoby nadużywającej tej substancji.
Na czym polega uzależnienie od jedzenia
U mężczyzn i kobiet cierpiących na uzależnienie od jedzenia smaczna żywność (często bogata w tłuszcz, cukier i/lub sól) wywołuje reakcje chemiczne w mózgu, które powodują uczucie przyjemności i satysfakcji. Ta reakcja jest porównywalna z reakcją osoby uzależnionej na substancję, od której jest uzależniona, ponieważ aktywuje ona ten sam ośrodek nagrody w mózgu.
Uzależnieni od jedzenia stają się zależni od przyjemnych odczuć będących konsekwencją spożywania pewnych pokarmów, co często utrwala ciągłą potrzebę jedzenia, nawet jeśli nie są głodni. Te zachowania tworzą błędne koło. Ponieważ uzależniony od jedzenia nadal objada się pokarmami, które wywołują przyjemne uczucia, często przesadza i je więcej niż jest to wymagane do sytości i normalnego odżywiania.
Może to prowadzić do kilku konsekwencji fizycznych, emocjonalnych i społecznych, takich jak problemy trawienne, choroby serca, otyłość, niska samoocena, depresja i izolacja. Uzależniony od jedzenia często ponownie angażuje się w te destrukcyjne zachowania, pomimo niepożądanych konsekwencji, z powodu potrzeby wywołania uczucia przyjemności.
Przyczyny uzależnienia od jedzenia
Uzależnienie od jedzenia jest prawdopodobnie zwieńczeniem kilku czynników. Mężczyzna lub kobieta mogą rozwinąć uzależnienie w wyniku przyczyn biologicznych, psychologicznych lub społecznych. Przyczyny biologiczne, które mogą wpływać na postęp tego zaburzenia odżywiania, mogą obejmować zaburzenia równowagi hormonalnej, nieprawidłowości w różnych strukturach mózgu, skutki uboczne stosowania niektórych leków lub posiadanie członków rodziny z tego typu uzależnieniami.
Uzależnienie to może być również wynikiem czynników psychologicznych. Czynniki zaliczane do tej kategorii mogą obejmować nadużycia emocjonalne lub seksualne, przeżycie traumatycznych wydarzeń, niezdolność do zdrowego radzenia sobie z negatywnymi sytuacjami, chroniczne niskie poczucie własnej wartości lub przeżywanie żalu lub straty. Wymienione czynniki psychologiczne mogą wpływać na osobę, aby używała jedzenia jako mechanizmu złagodzenia bolesnych emocji.
Dodatkowo, istnieją implikacje społeczne, które mogą być związane z uzależnieniem odjedzenia, w tym czynniki takie jak zaburzenia funkcjonowania rodziny, presja ze strony rówieśników lub społeczeństwa, izolacja społeczna, wykorzystywanie dzieci, brak wsparcia społecznego i stresujące wydarzenia życiowe.
Uzależnienie od jedzenia może wiązać się również z innymi współwystępującymi zaburzeniami, takimi jak zaburzenia odżywiania czy nadużywanie substancji psychoaktywnych.
Oznaki i objawy uzależnienia od jedzenia
To zaburzenie odżywiania można rozpoznać po licznych oznakach i objawach. Oto możliwe objawy uzależnienia od jedzenia:
- Objadanie się większą ilością jedzenia, niż można fizycznie tolerować.
- Jedzenie do momentu złego samopoczucia.
- Wychodzenie z siebie, aby zdobyć określone produkty spożywcze.
- Kontynuowanie jedzenia niektórych pokarmów, nawet jeśli nie jest już się głodnym.
- Jedzenie w ukryciu, izolacja.
- Unikanie interakcji społecznych, aby spędzać czas na jedzeniu określonych pokarmów.
- Trudność w karierze lub pracy z powodu zmniejszonej wydajności.
- Wydawanie znacznej sumy pieniędzy na zakup określonej żywności w celu objadania się.
- Zmniejszona energia, chroniczne zmęczenie.
- Trudności z koncentracją.
- Zaburzenia snu, takie jak bezsenność lub nadmierna senność.
- Niepokój.
- Drażliwość.
- Bóle głowy.
- Zaburzenia trawienia.
- Myśli samobójcze.
Fizyczne konsekwencje uzależnienia od jedzenia
Uzależnienie od jedzenia może powodować wiele negatywnych skutków fizycznych dla organizmu, ponieważ cały czas spożywany jest nadmiar jedzenia. Oto niektóre efekty fizyczne, których można doświadczyć:
- choroby serca,
- cukrzyca,
- problemy trawienne,
- niedożywienie,
- otyłość,
- chroniczne zmęczenie,
- chroniczny ból,
- zaburzenia snu,
- zmniejszony popęd seksualny,
- bóle głowy,
- letarg,
- artretyzm,
- udar,
- choroba nerek/ wątroby,
- osteoporoza.
Psychologiczne konsekwencje uzależnienia od jedzenia
Uzależnienie od jedzenia może być wyniszczające także dla zdrowia psychicznego, zwłaszcza jeśli brakuje wsparcia lub odpowiedniej pomocy. Oto niektóre z efektów psychologicznych, których można doświadczyć:
- niska samoocena,
- depresja,
- ataki paniki,
- zwiększone uczucie niepokoju,
- uczucie smutku, beznadziejności lub rozpaczy,
- zwiększona drażliwość, zwłaszcza jeśli dostęp do pożądanego pokarmu jest ograniczony,
- emocjonalne oderwanie lub odrętwienie,
- myśli samobójcze.
Uzależnienie od jedzenia może mieć również wpływ na życie towarzyskie i relacje międzyludzkie. Społeczne skutki uzależnienia od żywności obejmują:
- zmniejszoną wydajność w pracy lub szkole,
- izolację od bliskich,
- podział w ramach jednostek rodzinnych,
- brak radości z hobby lub zajęć, które kiedyś sprawiały przyjemność,
- unikanie wydarzeń społecznych,
- ryzyko narażenia finansów lub kariery.
Gdzie szukać pomocy
Leczenie uzależnienia od jedzenia jest w ofercie wielu ośrodków terapii uzależnień. Istnieją również ośrodki specjalizujące się tylko i wyłącznie w leczeniu zaburzeń odżywiania. Warto również umówić się na wizytę do psychoterapeuty uzależnień.
Dobrym rozwiązaniem są także grupy wsparcia. Te grupy bazują na programie 12 kroków, które odnoszą się do aspektów fizycznych, emocjonalnych i duchowych i oferują potrzebne wsparcie osobom, które chcą wyleczyć się z uzależnienia od jedzenia.
Samotna próba radzenia sobie z uzależnieniem od jedzenia może jeszcze bardziej wciągnąć w strach lub izolację. Wskazówki, pomoc i wsparcie ze strony ośrodka zaburzeń odżywiania, specjalisty lub grupy wsparcia zapewni tobie albo bliskiej ci osobie narzędzia i zasoby potrzebne do wyzdrowienia i wyleczenia z tego zaburzenia.