Każda osoba uzależniona ma w sobie potencjał, żeby wyjść z nałogu. Trzeba go tylko odpowiednio wydobyć.
Rodzaje psychoterapii
Istnieje kilka nurtów psychoterapii. Do najczęściej spotykanych należą: terapia psychoanalityczna, terapia psychodynamiczna, terapia humanistyczna, terapia behawioralno-poznawcza oraz terapia grupowa. W leczeniu uzależnień najczęściej stosuje się terapię behawioralno-poznawczą lub podejście holistyczne, czyli czerpanie z kilku nurtów jednocześnie. Omówimy teraz po kolei każdy ze wspomnianych powyżej rodzajów psychoterapii.
Terapia psychoanalityczna
Psychoterapia psychoanalityczna wywodzi się z psychoanalizy, jednak nie jest tym samym. Elementem wspólnym tych dwóch pojęć jest skupienie się na rozpoznaniu przez pacjenta, jaki jest i dlaczego. Celem psychoterapii jest analiza procesów podświadomych i odkrycie rzeczy, których o sobie nie wiemy. W przypadku psychoterapii psychoanalitycznej ważna jest neutralność terapeuty, która umożliwia pacjentowi swobodne mówienie, kojarzenie i reagowanie. Bardzo ważne jest jego zaangażowanie i chęć odkrywania podświadomych zachowań i tego, jakie emocje przenosi na osobę prowadzącą terapię. W odróżnieniu od innych typów terapii w tym przypadku terapeuta nie bazuje na dodatkowych ćwiczeniach mających nakierować pacjenta na konkretne zachowania.
Terapia psychodynamiczna
Terapia psychodynamiczna koncentruje się na psychologicznych korzeniach cierpienia emocjonalnego. Jej cechami charakterystycznymi są autorefleksja i samobodanie oraz wykorzystanie relacji między terapeutą a pacjentem jako wglądu w problematyczne wzorce relacji w życiu pacjenta. Jej celem jest nie tylko łagodzenie najbardziej oczywistych objawów, ale także pomaganie ludziom w prowadzeniu zdrowszego życia.
Terapia psychodynamiczna to zatem podejście polegające na ułatwieniu głębszego zrozumienia własnych emocji i innych procesów psychicznych. Pomaga ludziom uzyskać lepszy wgląd w to, jak się czują i myślą. To natomiast umożliwia dokonywanie lepszych wyborów dotyczących swojego życia. Terapia psychodynamiczna to również praca nad poprawą swoich relacji z innymi ludźmi i dążenie do osiągnięcia celów, które przyniosą im większe szczęście i satysfakcję.
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne opublikowało badania, z których wynika, że ten rodzaj terapii jest pomocny w leczeniu takich zaburzeń zdrowia psychicznego jak depresja, lęki, panika czy dolegliwości fizycznych wynikających z długotrwałego stresu. Udowodniono również, że korzyści z terapii rosną stopniowo po zakończeniu leczenia.
Terapia psychodynamiczna jest zakorzeniona w terapii psychoanalitycznej, ale często jest procesem mniej intensywnym i długotrwałym niż tradycyjna psychoanaliza.
Terapia humanistyczna
Podejście to kładzie nacisk na zdolność ludzi do dokonywania racjonalnych wyborów i rozwijania ich maksymalnego potencjału. Ważne aspekty to także troska i szacunek dla innych. Szczególnie wpływowe są trzy rodzaje terapii humanistycznej:
- Terapia skoncentrowana na kliencie odrzuca ideę terapeutów jako autorytetów w zakresie wewnętrznych doświadczeń swoich klientów. Zamiast tego terapeuci pomagają klientom się zmienić, podkreślając ich troskę, troskę i zainteresowanie.
- Terapia Gestalt kładzie nacisk na to, co nazywa „holizmem organizmu”, na znaczenie bycia świadomym tu i teraz oraz przyjmowania odpowiedzialności za siebie.
- Terapia egzystencjalna koncentruje się na wolnej woli, samostanowieniu i poszukiwaniu sensu.
Terapia behawioralno-poznawcza
Punktem wyjścia terapii behawioralno-poznawczej jest założenie, że wszystkie zaburzenia psychiczne są wyuczonymi schematami zachowania. Ma ona na celu pozbycie się lęków związanych z rzeczywistymi lub wyimaginowanymi sytuacjami, powodującymi u pacjenta reakcje emocjonalne. Terapia uwzględnia pracę nad konkretnymi zachowaniami i reakcjami pacjenta z uwzględnieniem schematów myślowych, którymi się on kieruje. Chodzi tu w dużej mierze o zafałszowane postrzeganie siebie i otoczenia, co ma negatywne skutki, takie jak przykładowo niskie poczucie własnej wartości, lęki czy zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne.
Psychoterapia behawioralno-poznawcza sprawdza się u osób z uzależnieniami, zaburzeniami nastroju, depresją, fobiami społecznymi czy chorobą afektywną dwubiegunową.
Terapia grupowa
Ta forma terapii obejmuje jednego lub więcej terapeutów, którzy nadzorują sesję od dwóch do 15 pacjentów. Grupy te zwykle skupiają się na konkretnym problemie, który jest powszechnie podzielany przez członków, chociaż mogą również skupiać się na bardziej ogólnych kwestiach emocjonalnych. Terapia grupowa nie tylko oferuje wsparcie, ale także daje możliwość uczenia się strategii radzenia sobie z problemami od liderów grupy, a także od innych członków grupy. Aby pomóc w radzeniu sobie z problemem, ta forma terapii zwykle przybiera formę grupy wsparcia dla swoich członków.
Alternatywne formy terapii
Poza klasycznymi formami psychoterapii coraz częściej sięga się również po jej alternatywne rodzaje. Jednym z nich jest joga. W aspekcie terapeutycznym ma na celu wyciszenie, uspokojenie, podniesienie świadomości własnego ciała oraz naukę prawidłowego oddychania. Innymi formami jest też terapia sztuką, muzyką czy popularna ostatnio hortiterapia, która polega na ogólnej poprawie stanu fizycznego i psychicznego człowieka poprzez przebywanie na łonie natury i pracę z roślinami.