Oksykodon

Ostatnio sporą popularnością cieszy się serial na Netflixie pt. „Zabić ból” (org. ‘Painkiller’). Przedstawia on tragiczne w skutki wprowadzenie na rynek amerykański nowego leku przeciwbólowego - OxyContinu. Serial jest bardzo mocny, momentami mogłoby się nawet wydawać, że to nie może być prawda. Niestety, wiele elementów pojawiających się w tym filmie jest zgodnych z rzeczywistością i powinien być on dla wszystkich przestrogą. O co zatem chodzi? 😉

Nazwa i skład

Film opowiada o fenomenie, jaki wystąpił w Stanach Zjednoczonych po wprowadzeniu na rynek leku przeciwbólowego o nazwie handlowej „OxyContin”.W Polsce lek ten można znaleźć pod różnymi nazwami, m.in. Oxydolor, OxyDuo, Reltebon, Accordeon, jak i również sam OxyContin. Wszystkie te leki zawierają jednak tę samą substancję czynną , jaką jest chlorowodorek oksykodonu. Oksykdon zaliczany jest do grupy opioidowych leków przeciwbólowych i działa podobnie jak morfina i heroina.

Dostępność

Zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Polsce oksykodon przepisywany jest tylko i wyłącznie na receptę. Jest to zresztą specjalny rodzaj recepty, tzw. recepta Rpw wystawiana na leki zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe. Taka recepta może zostać wystawiona tylko przez lekarza, w przeciwieństwie do innych rodzajów recept, które mogą być wystawiane również przez pielęgniarki czy położne.

Zastosowanie medyczne i działanie

Oksykodon to lek z grupy opioidów, czyli leków przeciwbólowych o działaniu narkotycznym. Jest on stosowany w leczeniu bólu o nasileniu umiarkowanym do dużego. Ma on również działanie uspokajające. Ma podobne zastosowanie medyczne jak morfina.

Skutki uboczne

Najczęściej spotykane skutki uboczne to euforia, senność, nudności, zaparcia, trudności z oddawaniem moczu, wysypka, zaczerwienienie skóry, zawrót głowy. Inne efekty uboczne to nieznaczne zmniejszenie poziomu testosteronu u mężczyzn, czasowa impotencja, jak również znaczne powiększenie prostaty u mężczyzn (przy długotrwałym używaniu leku). Oksykodon może również silnie upośledzać sprawność psychomotoryczną, w związku z tym nie należy podczas jego stosowania prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu. Ma on również działanie silnie uzależniające.

Ryzyko

Oksykodon, jak prawie każdy lek opioidowy, stosowany jest również jako narkotyk, głównie w USA, Kanadzie i Australii. Działanie narkotyczne wykazuje już w dawkach medycznych. U osób otrzymujących długotrwale opioidy nagłe zaprzestanie podawania może prowadzić do wystąpienia zespołu odstawiennego. Odnotowanych jest również wiele przypadków śmiertelnych po jego zażyciu, często po podaniu równocześnie leków uspokajających, takich jak benzodiazepiny lub po spożyciu alkoholu.

Problem oksykodonu w Polsce

Niestety w ostatnich latach w klinikach i poradniach leczenia uzależnień w Polsce przybywa pacjentów uzależnionych od oksykodonu. Mimo że jest to lek na receptę, można go zdobyć na czarnym rynku, co tylko zwiększa ryzyko zażycia leku niewiadomego pochodzenia i składu. Uzależnienie od opioidów jest jednym z najcięższych do wyleczenia nałogów, gdyż powodują one uzależnienie zarówno psychiczne, jak i fizyczne, a ich nagle odstawienie wywołuje tzw. zestaw odstawienny. Jak się zatem przed tym uchronić? Pamiętajmy, że decyzję o przepisaniu tego leku podejmuje lekarz, ale zanim go wykupimy rozważmy dobrze wszystkie „za i przeciw”. Ponadto lekarz powinien zapisywać go tylko w przypadkach bardzo silnego bólu i tylko wtedy, kiedy zawiodły wszystkie inne bezpieczniejsze dla zdrowia sposoby zwalczania bólu. Należy również szczegółowo przestrzegać zaleconego dawkowania i nigdy nie odstawiać leku bez konsultacji z lekarzem. Nie wolno go również przechowywać w miejscach dostępnych dla innych osób, zwłaszcza dzieci czy osób starszych. Jak natomiast uchronić innych przed zażyciem tego leku w celach narkotycznych? Przede wszystkim prewencja – kampanie społeczne, głośne mówienie o konsekwencjach i ryzyku, ścisła kontrola nad wypisywaniem recept. Nie zapominajmy bowiem, że o wiele łatwiej jest zacząć stosować ten lek, niż to zakończyć.